Kanarietako Astrofisika Institutuak metrologia-dorre berritzaile bat jarri du ekoizpen-zentroan
25-11-2025
Tekniker
Tekniker zentro teknologikoak ekipamendu bakar hori diseinatu, eraiki eta baliozkotu du, probak egiteko eta teleskopioetarako gainazal optikoen kalitatea ziurtatzeko.
Sistema Optiko Aurreratuen Zentroa (CSOA) Kanarietako Astrofisika Institutuaren (IAC) azpiegitura bakarra da Espainian, eta doitasun handiko elementu optikoak fabrikatzen ditu astrofisikan eta beste sektore teknologiko zorrotzetan aplikatzeko. Munduko eragile zientifiko gutxik dute leku horretan eskuragarri dagoen abangoardiako teknologia, elkarren artean konektatutako hiru laborategitan banatua, esparru horretan berrikuntza eta bikaintasuna bultzatzen dutenak.
Azpiegitura horren ekoizpena optimizatzeko erronkarekin, Tekniker zentro teknologikoak, Basque Research and Technology Alliance (BRTA) erakundeko kideak, esperientzia handia baitu abangoardiako instalazio zientifikoetarako teknologia berrien garapenean, metrologia-dorre berritzaile bat diseinatu, eraiki eta instalatu du CSOAn. Horri esker, IACk optiken gaineko zehaztasun handiko proba interferometrikoak egin ahal izango ditu, 1,5 metroko diametrokoak, horretarako instalatutako leuntze-makinan fabrikatzen edo leuntzen ari direnak.
Ekipamendu bakar hori bi plataformatan banatzen da. Plataforma horiek 3,3 eta 7 metroko altuera dute, hurrenez hurren, eta horien gainean jartzen dira neurketa-ekipoak. Hala, CSOAk ziurtatu ahal izango du pieza optikoak behar bezala garatzen direla tresna astrofisikoak, espazialak eta beste ikerketa-eremu batzuetakoak egiteko.
"CSOAren helburuetako bat teleskopio handietarako ispiluak ekoiztea da. Dorre horri esker, osagaien substratua manipulatu gabe egin ahal izango dituzte beharrezko egiaztapenak, eta horrek leuntze-prozesuan doitasun handiena ziurtatzen du eta neurketa-prozesuaren trazabilitatea bermatzen du", azaldu du Andoni Delgado Teknikerreko Zientziaren Industriako arduradunak.
Hiru laborategi
CSOAren hiru laborategietako bakoitza lan espezifiko bati eskainia dago. CSOA 0.5en, La Lagunako IACren egoitza nagusian, 500 mm-ko diametrora arteko elementu optikoen eta teleskopioen fabrikazioa kontzentratzen da. Piezak sortu eta ebakitzetik hasi eta leundu eta estaltzeraino, funtsezko etapa bakoitza zehaztasunez eta garrantzi handiko proiektuetan parte hartu duen gaitasun handiko talde baten esperientziarekin egiten da.
Bestalde, CSOA 1.5 laborategia 1,5 metrorainoko diametroko elementu optiko handiagoak leuntzeko eta estaltzeko erabiltzen da. IACTECeko gela garbietako batean dago, tamaina eta pisu handiko osagaiak manipulatu eta garraiatzeko beharrezkoak diren plataforma hidraulikoekin eta beharrezko kalitatea eta zehaztasuna bermatzen duen abangoardiako makineriarekin.
Azkenik, metrologia-laborategia elementu optikoen akaberaren kalitatea egiaztatzeaz eta baliozkotzeaz arduratzen da, eta funtsezko eginkizuna betetzen du produkzio-katean.
Teknikerrek proiektu honetarako ad hoc diseinatutako dorrea espazio horietako bigarrenean dago, substratuen leungailuan in situ ekoitzitako optikan saiakuntzak egiteko, manipulatu beharrik gabe.